Iedereen herinnert zich zijn eerste paniekaanval nog.
Omdat het zo’n angstaanjagend en verschrikkelijk gevoel is vanbinnen.
In het beste geval ga je door met je leven.
In het slechtste geval word je er bang voor, zoals ik.
Ik ga alles delen wat ik weet over paniekaanvallen in dit stuk. Echt alles. Het is onderdeel van een grotere serie over mentale worstelingen, maar je kunt alle delen ook als zelfstandige stukken lezen. Dit is het eerste stuk.
Dit komt er aan bod: mijn eerste paniekaanval, het nut van een paniekaanval, wat te doen tijdens een aanval, wat te doen na een aanval, de oorsprong van de aanval, de angst voor een volgende paniekaanval, wat therapie je brengt, hoe snel je er vanaf komt, paniekstoornis en pleinvrees, ervaring met medicatie, of de angst ooit zal vertrekken, paniekaanvallen in kunst.
Het is een lang stuk, gericht op mensen die met paniek- en angst worstelen. Het zou mij geholpen hebben als ik dit jaren geleden had gelezen.
Een overvolle avondtrein
Mijn eerste herinnering die ik kan koppelen aan een paniekaanval was in de avondtrein naar Amersfoort. Zo’n lange intercity met rode stoelen.
Ik zat aan het gangpad bij de vierzits met mijn werktas op schoot. Er moesten zelfs mensen staan tijdens de reis.
En toen gebeurde het.
De geuren van eten, zweet, alcohol martelden mijn neus. Het kunstlicht was te fel. Het geluid van pratende mensen te luid. Mijn handen begonnen te tintelen. Mijn hart bonsde zo hard. Een kortademigheid kwam op en de angst.
Meteen de angst.
Dat iemand dit ongemak zag.
Dat dit gevoel zou doorzetten en in een catastrofe zou veranderen. Een schuimbekkende en trillende ik op de grond, zo'n catastrofe.
Eerst dacht ik dat ik te weinig had gegeten. Maar toen ik een hap nam van de halve boterham die over was van de lunch, voelde het als rubber.
Het lukte me nauwelijks om mijn kaken te bewegen. Slikken voelde alsof ik een paperclip at en hoopte dat de scherpe puntjes mijn slokdarm niet open zouden trekken.
Hoe lang nog tot de trein in Amersfoort is?
Wordt het gevoel al minder??
Wat is dit allemaal in godsnaam???
Je hebt blijkbaar twee typen mensen bij een paniekaanval.
De mensen die meteen hulp vragen en zeggen dat het niet goed gaat.
De mensen die proberen het ongemak te verbergen en wachten tot het overgaat.
Ik behoor tot de laatste categorie.
Aangekomen in Amersfoort was het weg. Volledig verdwenen. Het was een bevrijding om op het donkere station rond te lopen en de koude lucht in te ademen. Het voelde zo goed, die lucht.
Maar de spieren in mijn armen voelden anders. Alsof ik heel diep was gegaan met sporten, dat alles tintelde, op een nare manier.
Mijn benen voelden trillerig aan en mijn lijf oververmoeid.
En dan de gedachten in mijn hoofd: gaat het bij de volgende treinreis weer gebeuren?
Kalmeer jezelf
Als je een paniekaanval hebt, is het echt god zegene de greep.
Sorry.
Ik kan het niet mooier maken dan het is.
De experts en internetforums kunnen je van alles wijsmaken, maar tijdens een aanval is het gewoon overleven.
Vrouwen en kinderen eerst.
De tijd uitzitten.
Beseffen dat er geen praktisch nut is voor lijf en geest om die aanval eindeloos door te laten gaan.
Het gaat sneller voorbij dan je beseft.
Maar je bent niet helemaal verloren.
De controle zit erin als je zo’n aanval voelt aankomen (wat overigens niet altijd het geval hoeft te zijn. Daar straks meer over).
Probeer bij een oplopende spanning die ademhaling onder controle te krijgen.
Adem via je neus vijf seconden in en tel mee in je hoofd.
Houd heel even je adem vast.
Adem via je neus langzaam vijf seconden uit.
Herhaal.
Dit werkt fantastisch als je omringd bent door mensen. Niemand die het ziet.
Het tellen leidt je af.
Door rustig te ademen activeer je het ontspanningssysteem van je lichaam.
In de meeste gevallen helpt dit.
Als het ongemak nog niet vergevorderd is, werkt afleiding ook heel goed. Knoop een gesprek aan met iemand om je heen of bel een vriend, of ga een stukje wandelen.
Als dat niet kan, scan je omgeving en zoek de blauwe kleur op en benoem het object in je hoofd, of probeer iets op je telefoon te doen om jezelf even te vergeten.
Als de spanning te ver gevorderd is, helpt afleiding helaas niet meer.
Je wilt ontsnappen en je zoekt met je ogen naar de nooduitgang.
Dit klinkt cru, maar nu is het belangrijk om niet te vluchten.
Je maakt het de volgende keer alleen maar erger en erger en erger.
Echt.
Vlucht nooit bij vergevorderde spanning of een aanval.
Blijf zitten.
Als je durft, deel het met iemand.
Als het komt, dan komt het.
Het gaat vanzelf voorbij.
Het is de grootste paradox van paniekaanvallen. Je komt er alleen vanaf door de angst op te zoeken en het eventueel te ondergaan en na afloop te beseffen: ik leef nog steeds.
Nu eerst over het nut van zo’n paniekaanval.
Om maar met de deur in huis te vallen: er is geen nut.
Paniekaanval is een nutteloos defect van je lijf
Het stresssysteem is zo oud als het leven op aarde.
Een vis reageert hetzelfde op gevaar als jij, met dezelfde hormonen en lichamelijke effecten.
Dat stresssysteem van ons dieren is heel gevoelig afgesteld.
Zoals een kat op straat die gelijk zijn haren overeind zet of wegsprint als je per ongeluk een onverwachte beweging maakt of een hard geluid produceert.
Better safe than sorry.
Een paniekaanval is niets meer dan een plotselinge activering van het gevaarsysteem.
Het heeft alleen nu geen nut. Want er is helemaal geen gevaar.
Goed om te beseffen: Iedereen kan een paniekaanval krijgen. Het kan zonder enige aanleiding spontaan plaatsvinden, als een rookmelder die plotseling begint te loeien zonder aanleiding.
Dat maakt het ook zo verwarrend.
Genoeg mensen die tijdens hun eerste paniekaanval naar het ziekenhuis gingen of 112 belden omdat ze dachten dat ze een hartaanval kregen.
Terwijl het 'maar' een paniekaanval was.
Wat er gebeurt bij een aanval
Zo werkt je lijf bij acuut gevaar:
Je ogen creëren een tunnelvisie.
Je hart gaat sneller pompen om in actie te komen.
Je spieren spannen zich aan.
Je maag stopt met maag-dingen doen.
Je haren gaan overeind staan op je lijf, zoals bij je armen.
Zweet in handpalmen. Zweet onder je oksels wat zo'n typische angstgeur creëert.
Je darmen willen de boel lozen.
Glucose wordt aangemaakt in je lever.
Je gaat snel ademen.
Maar bij een paniekaanval is er dus geen gevaar.
Toch denkt je lijf van wel.
Je voelt je:
licht in het hoofd worden.
Kortademig.
Een gek gevoel bij je borst.
Tintelende of trillende handen.
Het gevoel dat je moet poepen.
Misselijkheid.
Een versnelde hartslag.
Zweten.
Angstgedachten.
Sommige mensen denken dat ze doodgaan bij een aanval. Een troost: je lijf stelt juist alles in het werk om juist niet te sterven.
Sommigen denken dat ze flauwvallen: Ook dat is onmogelijk. Zo'n aanval is het tegenovergestelde van het bewustzijn verliezen. Je wordt juist hyperbewust.
En sommige mensen, zoals ik, denken: laat het alsjeblieft niet erger worden dan dit, voordat iedereen het ziet.
Denk niet dat je alleen bent. Mijn favoriete schilder, Edvard Munch (rip), had last van paniekaanvallen.
Als een schreeuw
Ik liep met twee vrienden over de weg – de zon ging onder – Ik voelde iets als een vlaag van weemoed – De lucht werd plotseling bloedrood. Ik bleef staan en leunde doodmoe tegen het hek – bezag de lucht, vurig als bloed en zwaarden – de blauwzwarte fjord en stad – Mijn vrienden liepen door – ik stond daar te trillen van angst – en ik voelde iets als een grote, oneindige schreeuw door de natuur gaan.
Uit het boek Munch van Atle Naes.
Zo omschreef Munch zijn plotselinge angst toen hij met vrienden buiten liep.
Ik ben ervan overtuigd dat hij een paniekaanval had.
Munch maakte hier een schilderij van dat 'Wanhoop' heette. Een man die op een kade loopt, met een vuurrode hemel.
Hij maakte meer varianten. En uiteindelijk de versie genaamd 'De Schreeuw' uit 1893.
De 'natuur' die schreeuwt en de persoon bedekt de oren en schrikt met open mond van het geluid.
Maar het is niet de natuur die schreeuwt. Het zijn je zintuigen die overgevoelig zijn bij een aanval. De wereld komt heftig binnen en in je voel je een angst. Een oncontroleerbare angst.
Als een schreeuw.
Niets voor niets is 'De Schreeuw' vereeuwigd in deze emoji: 😱.
Ik heb me nog nooit zo begrepen gevoeld door een kunstwerk als 'De Schreeuw' van Edvard Munch.
Het geeft de wanhoop en de angst weer die volledig in jezelf plaatsvinden.
Niemand anders voelt het op dat moment. Niemand anders ziet het.
Je lijdt, opgesloten in je lijf, hopend dat het snel weer voorbij is.
Je schreeuwt vanbinnen, maar niemand hoort je.
Angst voor de angst
Het meest gezonde scenario is een paniekaanval krijgen, je schouders ophalen en doorgaan met je leven.
Maar stervelingen zoals ik krijgen een paniekaanval en vervolgens ben je hyperalert of je het niet nog een keer krijgt.
Je gaat je eigen lijf monitoren, vooral bij plekken waar je het had.
Het is een moeilijke vraag of mijn lijf of mijn geest eerder de angst voelt.
Ik neig naar een wisselwerking. Soms voel ik de angst door de gedachte dat ik een restaurant ga binnenstappen, en dan begint de 'pret'. Soms voel ik pas in het restaurant plotseling de angst en besef dan: kut, ik zit in een restaurant. ALAAAARM.
Het eerste kwartier tot een halfuur is het overleven. Hopen dat de angst snel zakt in plaats van dat het een paniekaanval wordt.
Als je in therapie gaat, zul je leren dat je elke keer weer die angst moet opzoeken en dat je elke keer weer zult merken dat de angst afneemt.
In theorie klopt dat. In de praktijk is het een ingewikkelde dans. Drie stappen vooruit. Twee stappen terug.
Vooropgesteld:
Als je een paniekaanval hebt gehad, staat je systeem op scherp. De kans is groter dat je de komende periode opnieuw een aanval krijgt, bijvoorbeeld op de plek waar je hem de vorige keer ook had.
Niet alleen dat 'systeem' is nu gevoeliger als vorm van zelfbescherming. Je gedachten gaan ook meedoen. Je gaat je van tevoren zorgen maken of je geen nieuwe aanval gaat krijgen.
'Morgen weer met de trein'
'Morgen uit eten in een restaurant'
'Morgen een presentatie geven'.
Je gaat piekeren. Je voelt de spanning in je lijf. Je hebt moeite met jezelf afleiden.
Je hebt angst voor de angst en daardoor krijg je ook vaker een aanval.
Je zit in een vicieuze cirkel.
Dit heet een paniekstoornis.
Ik had niet meteen een stoornis.
Ik had op onverwachte momenten gewoon een aanval zonder dat er een aanleiding voor was.
Zo legde ik het ook uit aan mijn eerste psycholoog.
'Het lijkt wel alsof mijn lijf in paniek is, maar geestelijk voel ik geen paniek.'
Maar toen ze bleven komen, kwam de angst.
Het vliegtuig
Ik kreeg ze steeds vaker, die aanvallen.
Op kantoor.
In de klas bij een opleiding.
Vlak voor ik de deur uit wilde gaan voor een reünie
In de trein
In de auto naast iemand
In restaurants
En ik werd steeds banger voor de volgende aanval.
Ik had jaren gespaard voor een reis door Amerika, maar hoe dichter de datum van de vlucht naderde, hoe angstiger ik werd dat ze ook tijdens de vakantie zouden komen.
Het werden de ergste twee weken van mijn leven.
Vanaf de treinrit naar Schiphol had ik ze al.
In het vliegtuig.
In de taxi in Boston.
In het hotel.
In de metro.
In het JFK-museum.
In de trein naar New York.
Op Times Square in New York
In de McDonald's.
In de trein naar Philadelphia.
In de supermarkt in Philly.
In een winkelcentrum.
Al liggend in bad in het hotel.
Toen was ik er klaar mee en heb de rest van de reis geannuleerd en een nieuw vliegticket gekocht vanaf Washington naar huis. Ik moest alleen nog met de trein van Philly naar de hoofdstad reizen.
Nou, ik weet niet hoeveel aanvallen ik heb weggepuft die dag, maar toen de trein vlak voor Washington DC station stil kwam te staan, was er geen houden meer aan.
Ik zweer het je: de allergrootste paniekaanval EVER.
Echt niet normaal. Ik kreeg gewoon geen adem meer. Ik ben duizendmaal gestorven (beeldspraak) en maakte rare geluiden en zelfs dat gevoel van schaamte was helemaal weg.
Maar toen ik de trein uitstapte met mijn backpack, voelde ik me zo gelukkig. Ik was helemaal high van de stofjes die na een aanval worden aangemaakt. Heb me in tijden niet zo gelukkig gevoeld.
In de taxi naar het vliegveld was ik nog steeds high. Zelfs de vliegreis terug naar Amsterdam gebeurde er niets.
Alsof het was verdwenen.
Maar dat was het natuurlijk niet.
Pleinvrees
Terug in Utrecht durfde ik niet eens meer de straat op.
Die hele reis naar Amerika had mijn gehele stresssysteem kapotgemaakt en heeft me jaren gekost om weer op een normaal niveau te functioneren.
De dagen na terugkomst moest ik mezelf dwingen om naar de supermarkt te lopen en vervolgens stond ik een kwartier voor de ingang, verstijfd van angst.
I kid you not.
VERSTIJFD VAN ANGST VOOR DE APPIE.
En vervolgens liep ik die supermarkt in, stijf van angst.
Alles in die supermarkt voelde niet reëel aan.
Het was een hele slechte droom. Elke stap die ik zette, voelde aan als een moment om in te storten.
Het was gewoon niet meer te doen.
Ik regelde een afspraak bij de huisarts en zei tegen hem dat het helemaal mis was gegaan in Amerika.
De huisarts had blijkbaar zijn mooiste vakantie ooit in Boston beleefd en bleef maar praten over wat hij daar allemaal had bezocht en of ik dat ook had gezien.
Het was een surreëel gesprek.
Ik zat daar met trillende handen, te smeken om pillen en hij bleef maar lullen over Boston.
Ik kreeg oxazepam en thuis nam ik die in en voor het eerst in weken voelde ik even geen angst in mijn hoofd.
Het was een verademing.
Een paar uur rust.
Maar toch ben ik geen fan van oxazepam. Er is een pil die echt goed werkt als je enorm tegen iets opziet of last hebt van tijdelijke spanning, maar niet de nadelen heeft van de pammetjes. Onderaan dit stuk daar meer over. Het heet ‘bètablokker’.
Maar eerst over de oorzaken van paniekaanvallen.
De oorsprong van de paniekaanval
Vaak zijn paniekaanvallen stressgerelateerd.
Je hebt veel spanning in je leven, ontspant onvoldoende, en verliest het overzicht.
Die stress bouwt zich in een periode op en escaleert vervolgens in een aanval.
Dat is een mogelijkheid.
Het kan ook een acute stresssituatie zijn. Bijvoorbeeld wanneer je opziet tegen een moeilijk gesprek, een presentatie of iets anders.
Je bent je zo aan het opwinden dat die aanval komt.
Het kan ook zijn dat er een trauma uit het verleden wordt getriggerd. Iemand die de deur van het klaslokaal dicht doet en zonder duidelijke reden op slot draait, wat onmiddellijk een herinnering naar boven brengt van een nare situatie uit het verleden waar ook een deur op slot ging.
Of je krijgt spontaan een aanval door een stimulerend middel. Denk aan alcohol, drugs, nicotine, cafeïne, Red Bull.
Of het gebeurt gewoon zonder duidelijke oorzaak.
Psychiater Randolph Nesse noemt een paniekaanval een vals alarm van een heel nuttig stresssysteem.
Helaas leidt dat valse alarm tot een vicieuze cirkel waar je systeem steeds gevoeliger wordt en de kans op een aanval toeneemt.
Je hebt hulp nodig.
Van je paniekaanvallen afkomen
Je zult de weg naar de psycholoog moeten bewandelen om ervan af te komen.
Een troost.
Paniekaanvallen zijn heel goed te behandelen. Je zult binnen een aantal sessies al merken dat het beter met je gaat.
In therapie leer je er beter mee om te gaan en analyseer je je gedachten die de angst veroorzaken.
Ook ga je door rietjes blazen, naar de muur staren, je opdrukken en lucht in een ballon blazen.
(Tip van Tomson: eis dat je psycholoog meedoet met de oefeningen. Je bent geen circusartiest.)
Ook zul je inzicht krijgen dat de angst voor paniekaanvallen een sterke overdrijving van je geest is.
Mijn grootste inzicht was dat ik meer aankan dan ik dacht.
Als de aanval komt, vind je altijd een manier om ermee om te gaan, en dan gaat het leven weer verder.
Of zoals ze in mijn favoriete film "Das Boot" zeggen voordat de boot naar de bodem van de oceaan duikt:
Das muss das Boot abkönnen.
Zoek zelf hulp
Hoe kom je bij een psycholoog terecht?
Via de huisarts.
Of, als je niet houdt van het idee dat je op een wachtlijst moet staan, doe wat ik deed.
Vind zelf een psycholoog, doe de intake en ga daarna naar de huisarts voor een doorverwijzing. Die is nodig voor de verzekering.
Er zijn inmiddels ook online psychologen die je kunnen helpen. Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar hoor wel goede verhalen van vrienden.
Ik druk het je op het hart: accepteer niet dat je zes maanden moet wachten voordat je geholpen kunt worden. Ga zelf op zoek.
Red jezelf. Voordat dat hele stresssysteem van je helemaal naar de galemiezen is.
Oké.
En dan volgt het onvermijdelijke wat waarschijnlijk eerder gebeurt dan je wilt.
Je wordt losgelaten door de psycholoog en je moet het weer zelf doen.
Zelf lopen is moeilijk
Eén ding: de psycholoog kan je niet genezen. Het geeft je handvatten hoe je de situatie beter aan kunt.
Belangrijk is om te beseffen dat je lijf en geest nu overgevoelig zijn voor paniekaanvallen en dat je de komende jaren gaat werken om die gevoeligheid te doen afnemen.
Je moet de triggers doorhebben die een aanval kunnen veroorzaken:
Stress
Te weinig slaap
Nicotine
Alcohol
Drugs
Onvoldoende eten
Cafeïne
Red Bull
Drukke plekken met veel mensen
Je moet de triggers doorhebben die een paniekaanval kunnen veroorzaken:
Zorg goed voor jezelf. Probeer bovenstaande zoveel mogelijk te voorkomen of te ‘reguleren’.
Het spijt me…
Dat wat het leven zo leuk maakt, is nu je vijand geworden.
Ook het volgende kunnen paniekaanvallen veroorzaken:
Drukke plekken met veel mensen
Intense emotionele ervaringen
Grote levensveranderingen of gebeurtenissen
Fysieke uitputting of ziekte
Hoogte vrees
Specifieke angste.
Financiële stress
Persoonlijke conflicten, zoals ruzies met vrienden of familieleden
Herinneringen aan traumatische gebeurtenissen
Onverwachte situaties of gebeurtenissen
Negatieve zelfpraat of doemdenken
Overmatig gebruik van sociale media of blootstelling aan negatief nieuws
Perfectionisme of onrealistische verwachtingen van jezelf
Het komt allemaal neer op goede zelfzorg. Op leven met mate. Goed ontspannen. Problemen delen.
De aanvallen zullen nog steeds komen, maar zolang je geen plekken of situaties vermijdt, zal het beter gaan.
Het ergste wat je kunt doen is situaties vermijden, zoals treinreizen, restaurants, cafés, enzovoort.
Je beloont je geest dat daar daadwerkelijk gevaar is en zo kom je er nooit vanaf.
Je bent een onderzeeduikboot.
Je kunt meer aan dan je denkt.
Maar soms is ondanks je goede bedoelingen en je G-schema's en het aangaan van je angsten, het nog steeds onvoldoende om de aanvallen te doen verminderen…
Ik weet het. Ik ben daar ook geweest.
Dan is er nog een noodoplossing… Daarover zo meer.
Maar eerst even praktisch, wat te doen nadat je een aanval hebt gehad?
Wat te doen na een aanval?
Zorg na een aanval goed voor je lijf.
Ga het liefst dezelfde dag nog sporten om die stressstoffen af te breken.
Of ga een uur wandelen met je favoriete muziek in je oren.
Ga op tijd slapen.
Probeer het te delen met iemand.
Probeer er ook niet te lang bij stil te staan.
Het is heel vervelend voor je en je gaat weer door met leven.
Martel jezelf niet.
Zorg ook dat je zo snel mogelijk weer de situatie of plek opzoekt waar je die aanval had.
Had je een aanval in de trein? Zorg dat je zo snel mogelijk weer met de trein gaat.
Ja…
Ik weet het…
Die eerste treinreis na een aanval is het heftigste gevoel dat er bestaat. Maar je weet ook dat als het goed gaat, kun je de volgende keer nog meer ontspannen kunt reizen.
Om het leven dragelijk te houden, moet je de beer recht in de ogen kijken en hem neerschieten met een shotgun, verdomme.
Schiet die hersens eruit. Of ga het te lijf met een mes.
Wegrennen is geen optie. Beerspray gebruiken ook niet.
Vechten.
Oké.
Er is een noodoplossing om van je aanvallen af te komen.
Doe dit alleen als je therapie hebt gehad en hebt geprobeerd wat je in de praktijk hebt geleerd. Alleen dan werkt dit.
Het is de weg van medicatie.
Antidepressiva tegen paniekaanvallen
Ik heb twee jaar lang antidepressiva geslikt om van mijn paniekstoornis af te komen en er geen moment spijt van gehad.
Wat antidepressiva doen, is een ‘laagje’ over je angst leggen. Je hebt nog steeds paniekaanvallen, maar ze voelen minder intens aan en daardoor ook minder heftig.
Het kan verschillen per persoon. Ik ken mensen waar het niet werkte.
Doe het in goed overleg met een professional.
De medicatie in combinatie met de lessen van de psycholoog, hebben mijn aanvallen minder doen worden en op een gegeven moment waren ze zo goed als weg.
Maar dit is uiteindelijk een keuze die je zelf moet maken. Overleg met je psycholoog en huisarts en met mensen in je omgeving.
Je krijgt deze pillen via de huisarts of via de psychiater.
Het afbouwen moet je ook onder begeleiding doen. Want je kan je somber voelen als je ermee stopt. Dat is een bijwerking. Je moet er even doorheen.
Ik heb het uiteindelijk twee jaar geslikt.
Maar het is niet dat ik nooit meer paniekaanvallen heb…
De angst voor een nieuwe paniekaanval zal uiteindelijk vervagen
Ik voel me al jaren stabiel, maar ik heb nog steeds angst voor restaurants, treinreizen en het ontmoeten van nieuwe mensen op onbekende plekken.
Het enige wat telt, is dat ik geen situaties ga vermijden. En ik merk dat die angst steeds meer vervaagt. Ik heb geen flauw idee of het ooit helemaal gaat verdwijnen. Misschien is dit wel wat mijn leven is geworden.
Als ik weken slecht slaap, voel ik me angstiger worden.
Net zoals stressvolle periodes mijn angsten aanwakkeren voor aanvallen.
En heel soms heb ik alsnog een paniekaanval.
Uit het niets, zoals na een hele sterke bak koffie in combinatie met een plek waar ik niet vaak ben geweest.
En soms een aanval als ik een opgesloten gevoel krijg in combinatie met te veel prikkels en te veel ongemak.
Zoals een theatervoorstelling in een stad die ik niet ken.
Het zal altijd een onderdeel blijven van mijn leven. Het besef dat ik gevoeliger ben voor stress en angst en dat dit soms kan resulteren in een aanval.
Maar ik besef ook dat mijn leven zoveel anders is dan toen ik voor de eerste keer aanvallen kreeg.
Toen was ik me nauwelijks bewust van wat ik voelde, had ik een verkeerd ritme, te veel stress, te weinig ontspanning.
Nu zorg ik niet alleen goed voor mezelf, maar heb ook eerder door of het gezonde of abnormale angst is en wat ik moet doen om de kans op een aanval zoveel mogelijk te verkleinen.
En soms zijn er dagen dat het gewoon niet gaat met de angst.
Dan is er nog een wonderpilletje dat ik heel soms slik.
Bètablokkers voor acute stress
Het probleem met pammetjes is dat het heftige pillen zijn. Voor sommige pammetjes mag je niet autorijden. Van andere word je heel suf.
Daarnaast wordt het effect vrij snel minder. Wat betekent dat je meer moet slikken. En je kunt er verslaafd aan raken.
Ik heb zelf een pil gekregen die me hielp tegen acute angst zonder heftige bijwerkingen.
Het heet propranolol. Het is een bètablokker. Wat het doet, is je hartslag naar beneden brengen en je angsten wegnemen.
Voor mij werkte het als een wondermiddel.
Er is veel informatie over te vinden. Doorzoek gerust YouTube of Google in combinatie met de woorden “propranolol” en "paniekaanvallen" of “propranolol” en "angst" om er meer over te weten te komen. En overleg met je huisarts wat jou helpt.
Ik had bijvoorbeeld een begrafenis waar ik merkte dat ik veel angst had voor een paniekaanval. Het pilletje hielp me. Zodat ik daar bij de dienst kon zijn, in plaats van de hele tijd met mijn lijf bezig te zijn.
Soms heb je extra hulp nodig.
En dat is oké.
Tot slot wat boekentips.
Als je meer wilt lezen over hoe stress werkt en hoe het is ontstaan, probeer het boek 'Van big bang tot burn-out' op de kop te tikken, tweedehands of in de bibliotheek of digitaal. Geschreven door Witte Hoogendijk en Wilma de Rek.
Het boek 'Het nut van angst en somberheid' van Randolph Nesse is een fijn boek. Deze psychiater én evolutionair wetenschapper probeert te ontrafelen waarom we zo gevoelig zijn voor angst en depressie. Het heeft me geholpen mijzelf beter te begrijpen. Hier haal je het fysieke boek.
Munch is mijn favoriete schilder. Hij heeft zijn leven geworsteld met mentale problemen, ziekte en tragedies. De redding voor zijn gevoelens was kunst maken. Duizenden werken heeft hij achtergelaten. Schilderijen over angst, wanhoop, jaloezie, de dood. Hij heeft ook regelmatig zijn meest persoonlijke werken gerecreëerd. Als je zijn levensverhaal wilt lezen, raad ik je de biografie 'Munch' aan van Atle Næss. Dit is het fysieke boek. Of lees digitaal.
🪐 Als je mijn werk wil steunen, ga naar petjeaf.com/tomsondarko of store.psychokiller.eu. Of kijk op www.tomsondarko.nl.