Train je oren om te weten wat mensen echt voelen en denken
Je zesde zintuig zit in je oren
Elke ochtend weer kwam mijn manager fashionably late het kantoor binnengelopen.
Haar sporttas in de ene hand. Haar laptoptas in de andere.
Ze parkeerde haar spullen op de hoek van haar bureau. Ze hing haar jas op en liep naar het koffiezetapparaat toe.
Daarna kwam ze met cappuccino terug, keek ons aan en zei: ‘Goedemorgen.’
Aan de manier waarop ze ‘Goedemorgen’ zei, wist ik wat voor dag het zou worden met haar.
Haar stem verraadde haar gemoedstoestand. Of ze kortaf ging zijn of vrolijk, teruggetrokken of op oorlogspad was.
Iedereens stem verraadt hoe die zich echt voelt.
De dichtgeknepen keel-toon
De hoge stem van enthousiasme
Het sociale lachje
Het gemompel bij onzekerheid
De trilling bij hoge emotie
Je kan mensen ‘lezen’ door hoe ze praten. De enige voorwaarde is dat je ze regelmatig moet zien. Zodat je ze beter leert kennen. Zodat de verschillen in toonhoogtes opvallen en je de context van de situatie begrijpt. Net zoals je de lichaamstaal ziet. En je uiteraard ook de woorden die ze uitspreken hoort.
Het is geen detectivewerk. Het enige wat je hoeft te doen, is je concentreren op hoe ze praten. Erop focussen. Het liefst af en toe met de ogen gesloten.
Dan hoor je wat ze echt denken. Als een verborgen wereld die er altijd al was. Maar je was te doof om het te horen.
Train daarom je oren. Om je mede-mens beter te begrijpen. Ik ga je enkele voorbeelden en tips geven hoe je je oren beter kunt gebruiken.
Joah is geen ja
Ik had een collega die altijd ‘ja’ zei op mijn goede ideeën.
Niet dat mijn ideeën altijd goed zijn. Maar veel mensen hebben moeite met direct zijn. Hij zei dan wel ‘ja’, maar de ‘ja’ was elke keer anders.
Als hij twijfelde, was het meer een ‘joah joah’, bij volledig enthousiasme een ‘ja!’ en als ‘ie het niets vond een hele korte ‘jah’, als een soort zucht.
Er is wel een voorwaarde bij mensen ‘lezen’ door wat ze zeggen. Je zult het moeten controleren bij ze.
Je kan er niet omheen.
Het zesde zintuig
Onze intuïtie in mensen ‘lezen’ wordt een zesde zintuig genoemd. Het idee dat je de ander begrijpt, zonder dat ze hebben gezegd wat ze bedoelen.
Maar we overschatten altijd de informatie die we krijgen. We vullen die in met vooroordelen.
Het bekendste voorbeeld is het onderzoek naar hoe goed je je liefdespartner kent. Uit het boek Mindwise van Nicholas Epley.
Hoe langer de koppels bij elkaar waren, hoe beter ze dachten de ander te begrijpen en te kennen.
Helaas.
Ze wisten iets meer van hun geliefde dan een willekeurige vreemdeling. Maar heel veel meer was het niet.
Kort gezegd: we denken de ander beter te begrijpen dan we daadwerkelijk doen.
De makkelijkste manier om deze ‘denkfout’ op te heffen, is door ernaar te vragen.
Toets je vermoedens. Direct op de man af of via een omweg.
De vraag ‘Hoe gaat het?’ nodigt bijvoorbeeld te veel uit tot sociaal gewenste antwoorden. Maar de vraag ‘Hoe heb je geslapen?’ vertelt een heel ander verhaal. Dat zit dichter op hoe iemand zich voelt.
Om een betere luisteraar te worden, train je oren via meditatie.
Een alternatieve meditatie
De fijnste meditatie is die waar je naar de wereld luistert.
Niet naar je ademhaling. Niet het labelen van gedachten. Maar luisteren.
Sluit je ogen voor tien minuten.
Luister.
Label wat je hoort.
Een optrekkende auto
Lachende kinderen
Blaffende hond
Bewegende takken
Het is niet de wind die geluid maakt. Het is dat wat de wind aanraakt, wat geluid maakt.
Luister nog beter en je weet wat daar buiten zo zit te huilen.
Het zijn niet alleen je oren die geluid verwerken. Je hele lijf doet mee.
Geluid gaat via het lichaam
Geluid zijn vibraties. Die raken het gehele lichaam aan.
Ons lijf dat automatisch begint te bewegen als we muziek horen.
Een schreeuw uit iemands mond laat ons opspringen om te gaan helpen.
Andermans geluiden van plezier laten ons glimlachen.
Mijn punt is dat we als een reflex op geluid reageren, in plaats van het via ons hoofd te verwerken.
Let erop hoe geluid binnenkomt. Waar je het voelt.
Wat hoor je echt in een film?
De geluiden in films van voetstappen door de modder, langslopende paarden of geladen pistolen zijn achteraf toegevoegd.
Het is niet het paard dat galoppeert, maar lege kokosnootschillen die tegen elkaar aan klappen.
Bekijk een YouTube-video over hoe ze het geluid maken en je zult bij de volgende film precies herkennen wat je ECHT hoort.
Het is een goede oefening in je oren trainen. Je kan het mechanisme ook niet meer ‘uitzetten’ bij een volgende film.
Bekijk bijvoorbeeld deze mini-documentaire over het sound design in de film All Quiet On The Western Front.
Je kan ook oefenen met je huisdieren. Ook zij praten in toonhoogtes met je.
De taal van dieren
Mijn hond hield van drama.
Janken als je de woonkamer even verliet. Janken als je na een korte trip naar de supermarkt weer terugkwam. Janken als je met de zak met brokjes schudt.
Maar toen zij tijdens een wandeling begon te janken, hoorde ik meteen dat er iets niet klopte. Het gepiep was hoger. Het was korter.
Daarna ging ze met haar lijf tegen mijn benen aan schuren om aan te geven dat er iets niet klopte.
Er zat een splinter in haar poot.
We begrijpen onze dieren door de geluiden die ze maken. De ene miauw of de ene blaf is de andere niet.
Onze huisdieren praten met ons.
We hoeven alleen maar beter te luisteren en we snappen wat ze zeggen en wat ze voelen.
Een symfonie maken
Een andere oefening om je oren beter te trainen, is door een symfonie op te schrijven.
Dit komt van de componist W.A. Mathieu, die een fantastisch boekje heeft geschreven over beter horen: The Listening Book.
Hij raadt je aan om pen en papier te pakken en een symfonie op te schrijven van wat je hoort.
Concentreer je op geluid van ver weg en schrijf op wat het is.
Concentreer je op het geluid van dichtbij en schrijf op wat het is.
Concentreer je op je eigen lichaam en schrijf op wat je hoort.
Versnel nu wat je hoort. Probeer alles tegelijkertijd te horen en schrijf het op.
Sluit nu je ogen. Stop je handen achter je oren en schrijf daarna op wat je hoort.
Probeer nu van alles wat je hebt opgeschreven iets moois te maken met woorden. Maak volle zinnen. Ga in detail.
Je hebt een symfonie gemaakt van je omgeving.
Meditatie tijdens het wachten
Probeer de volgende keer als je wacht niet je telefoon te pakken, maar je ogen te sluiten.
In de wachtruimte bij de tandarts. Op het station. In de foyer van de bioscoop.
Luister naar wat je hoort. Hoor de muziek in grommende koffiezetapparaten, klinkende glazen, stampende voetstappen en opengaande liften.
Zie de wereld via je oren.
Hoe beter je je oren traint, hoe beter je de mensen kan ‘lezen’ via hun stem.
Als thuiskomen
In mijn leven heb ik maar een handjevol mensen ontmoet voor wie ik me niet meer kon verschuilen. De mensen die me ‘lazen’ via mijn stem.
Ze hoorden precies wanneer ik enthousiast of angstig was. Wanneer ik via mijn hoofd praatte of via mijn hart.
Ze prikten door mijn bullshit heen. Door mijn twijfels. Door mijn gemoedstoestand.
Het voelde kwetsbaar. Maar ook als ‘thuiskomen’. Omdat je je niet meer hoeft te verschuilen. Je hoeft geen toneelstukje meer op te voeren. Je kan meteen op een dieper niveau praten over wat je dwarszit.
De ander ‘lezen’ via z’n stem is de fijnste manier om tot oprechte, diepe gesprekken te komen.
Praten is een ingewikkelde dans. We zeggen nooit precies wat we bedoelen. We weten zelf nooit helemaal exact wat we echt voelen.
Het is hoe de menselijke communicatie werkt.
We zeggen dat het goed gaat, terwijl we afgelopen nacht nog dachten aan het einde van de wereld.
Maar uiteindelijk willen we allemaal gehoord worden. En dan bedoel ik oprecht gehoord worden.
Wees die persoon die de ander net iets beter begrijpt dan diegene zelf.
Gebruik in de feedback altijd de woorden ‘klinkt als’.
Hier zit geen oordeel in, slechts een observatie. Deze observatie is geen feit. Je toetst het bij de ander.
Help de ander, door die feedback te geven. ‘Je klinkt gespannen. Maak je je zorgen?’
Begeleid ze in hun verhaal.
Zodat ze kunnen zeggen wat ze echt bedoelen.
Liefs,
Tomson
Dankjewel voor het lezen. Deze post is volledig mogelijk gemaakt door mijn petje-af-steuners. Als je ook mijn werk wil steunen en mijn volgende teksten wil lezen of horen, overweeg dan om mij te steunen via petje-af.com/tomsondarko.
Leeslijst
Lees het boek Mindwise van Nicholas Epley om het zesde zintuig beter te begrijpen. Dit is het boek wat ik het vaakst kado heb gegeven aan anderen. Het is vertaald in het Nederlands als ‘Mensenkennis en misverstand’.
Lees het boek The listening book van W.A. Mathieu over beter horen. Inspirerende korte hoofdstukken over hoe we via onze oren observeren en hoe dit je leven kan veranderen.